Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Dış Ticaret Verileri baz alınarak Agrimetre tarafından hazırlanan TGDF Dijital Veri Paneli’ne göre 2021 yılının ilk 4 ayında tarım, gıda ve içecek sektörü 7 milyar dolar ihracat, 5,8 milyar dolar ithalat gerçekleştirdi. 2021’nin ilk 4 ayında sektörün dış ticaret dengesi, önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 5,6 geriledi. TGDF Genel Sekreteri İlknur Menlik, gıda sektörünün yoğun çaba gösterdiğini ve ihracat rakamlarını iyi olduğunu söyledi.
Türkiye Gıda ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu (TGDF) Genel Sekreteri İlknur Menlik, ihracat ve ithalat rakamlarını değerlendirerek, gıda sektöründeki son duruma yönelik bilgi verdi. İhracat rakamlarının kötü olmadığını vurgulayan Menlik, “Ama daha iyisi olabilir. Pandeminin etkisini göz ardı edemeyiz. Navlun ücretlerinde büyük bir artış var. Konteyner bulunamıyor, üyelerimle yaptığımız değerlendirmelerde ihracatın lojistik ayağında sıkıntı yaşadıklarını söylüyor” diye konuştu.
“İNSANLARI ALTERNATİF YAĞLARA YÖNLENDİRELİM”
Katma değerli ihracata odaklanmak gerektiğini belirten Menlik, “Ayçiçeği üretiminde kendimize yetemiyoruz. Türkiye’nin nüfusu 90 milyona dayandı. Çekirdek üretiminde istenilen seviyeyi yakalayamadık. İnsanlar henüz kanola yağı gibi alternatifleri benimsemedi. Bu yağlar aynı şekilde lezzetli ve ülkemizin iklimi üretimine elverişlidir. Ekim yapılması için daha fazla yatırıma ihtiyacımız var. Tüketicileri, alternatif yağlara yönelmeleri için teşvik etmeliyiz. Yaş sebze ve meyvedeki ihracat artış oranı çok kıymetlidir. Türkiye, bölgenin en büyük tarım ülkesi, turist pandemi nedeniyle ülkemize gelmedi ama biz sebze ve meyveyi onlara gönderdik. Daha katma değerli ihracat odaklanmalıyız. İşlenmiş, bitmiş ürünleri ihraç etmek için çalışmalıyız” ifadelerini kullandı.
ÇİN STOK YAPIYOR
2021 yılının ilk 6 ayında gıda sektörünün her şeye rağmen iyi gittiğini belirten Menlik, “İhracat yüz güldürüyor. Dünya genelinde pandemiyle fiyat ve fiyatla ilgili problemler büyüdü. Emtia fiyatlarında keskin dalgalanmalar var. Çin, küresel tedarik zinciri alternatifi arayışı içinde, stok yapıyor. Yaşanan gelişmeleri bilmek ve tedbir almak gerekiyor. Gıda sektörü yoğun çaba içerisinde, markalaşmak adına büyük adımlar atılıyor. Bu yıl, 2020 yılının sonunda yakaladığımız performansın gerisinde kalacağımızı düşünmüyorum çünkü çok emek veriliyor” dedi.
TARIM ÜSTÜ AÇIK FABRİKADIR
Hammadde tedarikinde ciddi bir sorun yaşamadıklarına dikkat çeken Menlik, Tarım üstü açık fabrikadır, her zaman hammadde tedarikinde sorun yaşanabilir. Ürünleri dolu vurur bir anda hedeflediğiniz rekolte miktarı elinizden gider. Pandemide gıdanın iç tüketimine yetmesi noktasında majör bir sorun yaşamadık. Tarımın risklerini bertaraf edecek her türlü tedbiri almamız lazım. Koruma, kaliteyi iyileştirme, geliştirme adına birincil üretim dediğimiz mekanizasyon yatırımı başta geliyor” diye konuştu.
NİSAN AYINDA İHRACATTA BÜYÜK ARTIŞ
Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan dış ticaret verileri baz alınarak Agrimetre tarafından hazırlanan TGDF Dijital Veri Paneli’ne göre 2021 yılının ilk 4 ayında tarım, gıda ve içecek sektörünün verileri ise şöyle:
Aylık bazda bakıldığında Nisan 2021’de ihracat, önceki yılın aynı ayına göre yüzde 25 artarak 1,8 milyar dolar, aylık ithalat yüzde 7,6 artarak 1,4 milyar dolar olarak gerçekleşti. Aylık ihracattaki bu büyük artış dikkat çekse de geçtiğimiz yıl pandeminin küresel etkisinin hissedildiği ilk dönemde ihracatın keskin düşmesi bu oranın yüksek çıkmasında etkili oldu.
Nisan ayında; 2021’in ilk aylarında belirgin biçimde artan ithalatın hız kesmesi de bir diğer önemli nokta oldu. Son olarak mart ayında ithalat, önceki yılın aynı ayına göre yüzde 41,5 artış göstermişti.
Dış ticaret dengesi 2021’in başından beri geçtiğimiz yılın gerisinde 2021 yılının başından bu yana ithalattaki bu önemli artış dış ticaret dengesine de olumsuz yansıdı.
DIŞ TİCARETTE EN YÜKSEK HACİMLİ ÜRÜNLER
2021’nin ilk 4 ayında ihracatta öne çıkan ürünler sırasıyla fındık içi, un ve makarna olurken bu ürünler toplam ihracatın yaklaşık yüzde 13,9’unu oluşturdu. Aynı dönemde en çok ithal edilen ürünler ise sırasıyla buğday, ham ayçiçeği yağı ve soya fasulyesi oldu. Bu 3 ürün, toplam ithalatın yaklaşık yüzde 24,7’sini, 4’te 1’inden fazlasını oluşturdu.
EN ÇOK İHRACAT YAPAN SEKTÖRLER
2021’in ilk 4 ayına ait dış ticaret verileri sektörlere göre incelendiğinde sert kabuklu meyveler, şeker ve şekerli mamuller, yaş meyve, bitkisel yağ ve sebze sektörleri en fazla ihracat yapan sektörler olarak sıralandı. Toplam ihracatın yüzde 42,8’i bu 5 sektör tarafından gerçekleştirildi.
Aynı dönemde hayvan yemi, bitkisel yağ, un, nişasta ve kakao-çikolata sektörleri ise en çok ithalat yapan sektörler olarak sıralandı. Toplam ithalatın yüzde 69,7’si, yani 3’te 2’sinden fazlası bu 5 sektör tarafından gerçekleştirildi. Bu oranın yüksek olması, ithalatın az sayıda sektörde yoğunlaştığını gösterdi. Tek başına Hayvan Yemi Sektörü, 2021’in ilk 4 ayında 1,4 milyar dolara yakın hacim ile toplam ithalatın yüzde 23,8’ini, yani neredeyse 4’te 1’ini oluşturdu.
İHRACATIN ARTTIĞI VE AZALDIĞI SEKTÖRLER
2021 yılının ilk 4 ayında önceki yılın aynı dönemine göre ihracatını değer olarak en fazla arttıran sektörler şeker ve şekerli mamuller sektörü, yaş meyve sektörü, bitkisel yağ sektörü, sebze sektörü ve balıkçılık-su ürünleri sektörü oldu. Yılın ilk aylarına göre mart ve nisan aylarında sert kabuklu meyveler sektörü ihracat artış hızı yavaşladı.
Aynı dönemde ihracatın en çok gerilediği sektörler ise tütün ve mamulleri sektörü, makarna sektörü, kuru meyve/sebze sektörü, un sektörü ve baklagil sektörü oldu.
İthalatın en çok düştüğü sektörler makarna, şeker ve şekerli mamuller, canlı hayvan ticareti, baklagil sektörü ve süt-süt ürünleri sektörü oldu.
DIŞ TİCARETTE ÖNE ÇIKAN ÜLKELER
2021’in ilk 4 ayında dış ticaret verileri ülkeler bazında incelendiğinde en çok ihracat yapılan üç ülke 804 milyon dolar ile Irak, 537 milyon dolar ile Almanya ve 455 milyon dolar ile Rusya şeklinde sıralandı. Bu 3 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatımızın yüzde 25,7’sini oluşturdu. Ülkelere göre en çok ihraç ettiğimiz ürünler Irak için un, tavuk eti, gofret ve waffle; Almanya için ambalajlı fındık, fındık içi ve fındık püresi; Rusya içinse mandalina, alabalık ve domates oldu.
Rusya’dan yapılan ithalatta öne çıkan ürünler buğday, ham ayçiçeği yağı ve dane mısır; Brezilya’dan yapılan ithalatta soya fasulyesi, kahve, tütün; Ukrayna’dan yapılan ithalatta dane mısır, soya fasulyesi, buğday kepeği oldu.
