Kurban Bayramı'nın yaklaşmasıyla birlike Erzurum'daki hayvan pazarlarında hareketlilik de artmaya başladı. Veteriner Hekim Sinan Dilsiz, kurbanlık almak isteyen vatandaşların önce hayvanın tüylerindeki parlaklığa dikkat etmesini tavsiye etti. Dilsiz, "Tüyleri parlak olan hayvanların eti genellikle kaliteli, vücudu sağlıklı olur. O hayvan iyi beslenmiştir. Tüyleri bozuk olan hayvanların akciğerlerinde sıkıntı olabiliyor" dedi.
Yıl boyunca meralarda ya da ahırlarda beslenen büyük ve küçükbaş kurbanlıklar Erzurum merkez Aziziye ilçesindeki canlı hayvan pazarında satışa çıkarıldı. Sıkı pazarlıkların yaşandığı satış alanlarında şimdi iyi kurbanlığı seçme zamanı geldi. Besiciler, satışların henüz istenilen düzeyde olmamasından yakındı. Geçen yıla göre satışlarda azalma olduğunu belirten besiciler, bayramın yaklaşmasına rağmen pazarda bir canlılık olmadığını söyledi. Pandemi nedeniyle fiyatlarda yükselme olmasına rağmen ne alıcı ne de satıcıların henüz pazara inmediğini belirten besiciler, "Piyasa hiç iyi değil, iki haftadan beri tek hayvan bile satılmıyor. İnşallah bayrama yakın canlanır" temennisinde bulundu.
Kurbanlık seçiminde dikkat edilmesi gerekenler
Veteriner Hekim Sinan Dilsiz, vatandaşların kurbanlık alırken nelere dikkat etmesi gerektiğini tek tek anlattı. Kurbanlık seçiminde hayvanların önce sağlıklı olup olmadığına bakılması gerektiğini vurgulayan Dilsiz, "Kurbanlık alırken hayvanın önce sağlıklı olup olmadığına, kurban için elverişli olup olmadığına dikkat etmeli. Eti nasıl, çok yağlı mı, vücut kondisyon skoru dediğimiz değerlendirmeler var bunlara bakılmalı. 1'den 5'e kadar vücut kondisyon skorları var. Vatandaşlar vücut kondisyon skoru 3 olan hayvanları tercih ederlerse iyi hayvan almış olurlar. Bizim için kötü hayvan çok zayıftır. Bunların kondisyon skoru 2 ile 2,5 arasındadır. Bunlara kötü hayvan diyorlar. 3-3,5 arası vücut kondisyon skoru olan hayvanlar normal hayvan olarak bilinir. Bunlar ya tam etli ya da tam etli değil denilen hayvanları içeriyor. 3,5-4'ten yukarı olan hayvanlar çok yağlı çok kilo almış hayvan olarak değerlendirebiliyorlar" dedi.
Dış görünüm önemli
Kondisyon skoru 4 üzeri olan kurbanlıkların tercih edilmesi halinde yağın öbek öbek şekillendiğinin görüleceğini kaydeden Dilsiz, şöyle devam etti: "Etin içinde mermerleşme dediğimiz bir düzen var. Onun içinde yağın dağılmış olması hayvanın kesimden sonra etinin lezzetine etki eden en önemli faktördür. Besi hayvanları ya da mera da otlayan hayvanların vücut kondisyon skorları 4 olmasına rağmen birinin etinin tadı diğerine göre farklıdır daha lezzetlidir. Gezen hayvanlarda kondisyon skoru 4 olduğunda ette mermerleşme şekillendiğinde yağ oranı dağıldığı için etin tadı güzeldir, lezzetlidir. Besi hayvanlarında hayvan olduğu yerde beslenip kurbana ya da kesime götürüldüğünde mermerleşme istediğimiz şekilde olmuyor. Belli bölgelerde yağlanma şekilleniyor. Bu da yağın et içinde dağılmamasından dolayı lezzetin az olmasına sebep oluyor. Hayvanın dış görünümüne dikkat edilmesi gerekiyor. Sırtlarına baktığınızda yuvarlak bir şekil çiziyorsa bunlar yağlı hayvanlardır. Bu hayvanların kilosu iyi olur ama etinin lezzeti biraz daha düşük olur. Hayvanın but yapısının, vücut yapısının, tüy yapısının güzel olması gerekiyor. Dışarıdan baktığınızda tüy yapısının parlak olması gerekiyor. Tüyleri parlak olan hayvanların eti genellikle kaliteli, vücudu sağlıklı olur. O hayvan iyi beslenmiştir. Aşırı beslenme varsa yağlanma vardır. Tüyleri bozuk olan hayvanların akciğerlerinde sıkıntı olabiliyor. Ya da bit, pire görülüyor."
Merada yetişenler tercih edilmeli
Merada beslenen hayvanın daha sağlıklı ve etinin de daha lezzetli olduğunu söyleyen Dilsiz, "Hayvanlar beslenme yönünden değerlendirildiğinde merada beslenen hayvanlar yeşil otu kendiliğinden meradan aldıkları için etlerinde gerekli mineraller, vitaminler, iz elementleri dengeli şekilde dağılım gösterir. Besi yapılan hayvanların yemlerinde protein, karbonhidrat bakımından yüksek değerler vardır. Vitamin mineral bakımlından daha düşük değerler vardır. Bu değerlerin düşük olması etin kalitesine, tadına etki eder. Tadının az olmasına sebebiyet verir. Sadece yemle beslenmiş olan hayvanlarda protein ve enerji bakımından yüksek olduğundan kas yapısı yüksek olur, etin kalitesi düşük olur. Merada yetişen hayvan her zaman ideal bir kurbanlık aynı zamanda sağlıklı bir kurbanlıktır. Hayvanın dış görünümünün etinin lezzetine etkisi var. Merada otlayan hayvanların eti daha iyi daha kalitelidir. İçerde olan hayvanların et kalitesi biraz daha düşüktür" diye konuştu.
Kesim raporu kontrol edilmeli
Veteriner Hekim Sinan Dilsiz, dişi hayvanların kesiminin ülkemizde kanunlarla yasak olduğunu vurguladı. Damızlık değerini yitirmemiş, damızlık olarak kullanılan hayvanların kesiminin yasak olduğunu belirten Dilsiz, "Ancak biz yine de bu hayvanları kurban pazarlarında görebiliyoruz. Damızlık değeri bitmemesine rağmen, eti, cüssesi ve ekonomik değeri yüksek olmasından dolayı satılan hayvanlar var. Bunlara karşı en iyi tedbir veteriner hekimlerin gebelik muayenesidir. Zaten hem belediyelerde hem de mezbahalarda kesimden önce veteriner hekim raporu istenmektedir. Kesim raporu olmayanların kesimi yasak. Alıcılar bunlara dikkat etmeliler" dedi.
