Trabzon'da, milattan önce 4'üncü yüzyılda Roma döneminde Tabakhane ve Zağnos vadileri arasındaki yüksek kaya kitlesi üzerine kurulan ve denizden başlayıp, dağlara kadar uzanan Trabzon Kalesi'nde surlara bitişik yapılaşma, tarihi dokuya zarar veriyor. Doğal ve Tarihi Değerleri Koruma Derneği Başkanı Coşkun Erüz, "Kalede alınıp satılabilen tapulu mülkler, miras olarak belli kişilere kalmış. Kale, baskı ve yükünden dolayı surlarına zarar verme riski olan derme çatma yapılardan arındırılmalı" dedi.
Kentte milattan önce 4'üncü yüzyılda, Roma döneminde Tabakhane ve Zağnos vadileri arasındaki yüksek kaya kitlesi üzerine kurulan Trabzon Kalesi ve surları yapılaşmalara teslim oldu. Ortahisar Mahallesi’nde bulunan kale surlarına bitişik yapılar inşa edildi. Yapılaşma nedeniyle kale surlarında görüntü kirliliği oluştu. İçindeki tapulu mülkler nedeniyle surları tahrip olan kalede artan yapı yoğunluğu da baskı uyguladığı surları tehdit ediyor. Yukarı Hisar, İç Kale, ve Aşağı Hisar olmak üzere üç bölümden oluşan Trabzon Kalesi'nde daha önce yapılan kazı çalışmaları ile bölgede hüküm sürmüş Roma, Bizans, Komnenos ve Osmanlı'ya ait yapı ve kalıntılara ulaşılmıştı. Tarihçi ve kent sakinleri yıkılma riski bulunan kalenin yapılardan arındırılarak korunmasını istiyor.
‘TARİHİ YAPILAR ÖNE ÇIKARILMALI'
Trabzon’da tarihi kent ve modern kentin birbirinden ayrışmadığını belirten Doğal ve Tarihi Değerleri Koruma Derneği Başkanı Doç. Dr. Coşkun Erüz, “Antik Trabzon kentinin kalbi olan kale, içerisinde modern yapılaşmalarının da olduğu bir kent durumunda. Ortahisar’ın mutlaka içerisinde bulunan derme çatma yapılardan arındırılıp, tarihi yapılarının ön plana çıkarılması gerekiyor. Dünyanın her yerinde kaleli kentler restore edilerek turizme kazandırılıyor ve dünya mirası olarak geleceğe taşınıyor” dedi.
'KALE SURLARINDA BASKI VAR'
Etrafındaki yapıların kale surlarını tehdit ettiğini söyleyen Doç. Dr. Erüz, “Kalenin Aşağı Hisar bölümünde ticari merkezli bir yaşam vardı, Ortahisar’da ise hem idari merkezli ve yaşamın devam ettiği bir alandı. O yüzden alınıp satılabilen tapulu mülkler o alanlarda mevcut. O günden bugüne miras olarak belli kişilere hak olarak kalmış ve bir şekilde tapulanmış. Trabzon Kalesi'nin suruna birleşik olarak yapılmış ve hatta bir duvarı kale olan yapılar halen daha mevcut ve kullanılmakta. Sur dediğimiz yer 2 bin yıllık tarihi bir yapı. Üzerine yapılacak olan her türlü yapının oluşturabileceği baskı ve yükten dolayı surlara zarar verme riski var. Kalede alınıp satılabilen tapulu mülkler, miras olarak belli kişilere kalmış. Kale, baskı ve yükünden dolayı surlarına zarar verme riski olan derme çatma yapılardan arındırılmalı" diye konuştu.
Kale surlarının ciddi tahrip edildiğini belirten kent sakinlerinden Murat Keskin de “Türkiye’nin birçok ilinde bu tür kaleler mevcut. Ama maalesef Trabzon’un birçok medeniyete ev sahipliği yapmış kalesi korunamadı. Kalenin içerisinde yapılar ve hatta kale surlarına takılmış olan çanak antenler bile var. Biz bu kalenin insanların gezebileceği bir yere dönüştürülmesi ve turizme kazandırılması için yetkililerden ilgi bekliyoruz. İyi bir restorasyon çalışması ile birlikte Trabzon kalesine kavuşacaktır” dedi.
